Inside Look: Triangle offense

Door

Basketball is een spelletje waar je als leek prima naar kunt kijken, er gebeurt namelijk voldoende. De vele scores, spectaculaire dunks, oogstrelende passes en atletische acties vliegen je om de oren. Maar dit alles vindt plaats in een door de coach van tevoren tot in de puntjes uitgedacht systeem. Tot aan de start van het nieuwe NBA-seizoen nemen we bij Sport Amerika enkele offenses onder de loep. Vandaag deel 2: de triangle offense.

Misschien wel de meest bekende offense in de NBA. En met een reden. Sinds 1991 werden elf van de 22 titels gewonnen met behulp van de triangle offense. Zes maal door Michael Jordan en zijn Chicago Bulls, vijf maal door Kobe Bryant en zijn Los Angeles Lakers. Maar beide teams werden geleid door dezelfde coach: Phil Jackson. Het basisidee kwam van coach Sam Berry, ergens in de jaren veertig, maar werd opgepikt door Tex Winter, die nog voor Berry had gespeeld. Winter werkte het systeem uit en was assistent-coach bij de Bulls toen Jackson daar hoofdcoach werd. Later was diezelfde Winter, die vorig jaar in de Hall of Fame werd opgenomen, ook assistent van Jackson bij de Lakers.

Het belangrijkste principe van de offense is spacing. Er is altijd een weak side met twee spelers en aan de strong side staan de drje anderen in een triangle. Elke pass triggert een aantal acties die er uiteindelijk voor zorgen dat dezelfde bezetting weer wordt bereikt, meestal aan de andere kant, als er geen score volgt. De spelers moeten altijd zorgen dat ze binnen vier tot zes meter van de bal staan, want de speler met de bal moet op elk moment in staat zijn om de bal naar de vier andere spelers te passen. Het systeem kent geen standaard plays, maar slechts basisprincipes die moeten worden uitgevoerd. Uiteindelijk leiden die tot een opening. Zo niet, dan is het aan de Jordan’s en Bryant’s om iets te creëren.

Hieronder zie je hoe de Lakers de triangle tot in perfectie uitvoeren. Bryant staat met Fisher aan de weakside, hoewel Fisher iets te ver weg staat, aan de andere kant is de triangle als gevormd. Bryant probeert een isolation, maar dat lukt niet. Hij passt de bal naar Fisher, terwijl ondertussen Pau Gasol overkomt om de triangle aan de andere kant te maken. Fisher geeft de entry pass naar Gasol en die tikt de bal door naar een vrijstaande Kobe die eenvoudig kan afronden.

Het lastige aan het systeem is dat het voor verdedigingen moeilijk te herkennen is wanneer het wordt gespeeld, aangezien er vele manieren zijn om de triangle te starten. Als de triangle is gevormd, is het een read and react principe. De spelers kijken hoe de verdedigen reageert en passen daar hun acties op aan. Het systeem vereist een bepaalde mate van intelligentie, maar is vooral gebaseerd op automatismen. Het duurt even voordat een team het onder de knie heeft, maar dan heb je ook wat, zullen we maar zeggen. Natuurlijk had Jackson, zelf een Hall of Fame-coach, in spelers als Jordan & Pippen en Bryant & O’Neal / Gasol niet te klagen over het materiaal.

Op bovenstaande diagrammen zie je de basisopstelling van een triangle offense, zowel links als rechts. Diagram C geeft aan hoe je als team in de triangle offense terechtkomt. Speler 5 zet een down screen voor speler 2, die uitstapt naar de wing. Speler 1 passt de bal naar speler 2 en loopt door naar de hoek. Speler 4 zet ondertussen een down screen voor speler 3, die op de top uitkomt.

Zonder teveel in te gaan op detail, we zijn tenslotte geen pupillen van de grote Zen-master Jackson, bekijken we enkele opties van speler 1 op het moment dat hij de pass heeft gegeven aan speler 2.

Speler 1 loopt door en kan dankzij een screen van speler 5 op zijn man de bal in de handen krijgen van speler 2 (zie diagram E). Lukt dit niet, heeft hij twee opties, of hij gaat naar de hoek (diagram D) of hij loopt door naar de andere kant (diagram F). De laatste is meest voorkomend, aangezien de eerste actie niet is gelukt, blijft de offense in beweging en de verdediging krijgt geen rust. Speler 1 komt uit in de hoek, speler 4 waait uit naar de wing en speler 5 steekt over naar de post. Speler 3 steekt over en krijgt de bal van speler 2 voor een schot of een give-and-go.

Deze situatie heeft vele varianten. Eentje daarvan spelen de Bulls -wat is een artikel over triangle offense zonder een voorbeeld van Jordan en de Bulls???- in onderstaande video. Het is min of meer diagram F gespiegeld. Jordan is nummer 2. Hij krijgt de bal van speler 1, die oversteekt naar de hoek. Speler 4 waait niet uit, maar neemt de post over, speler 3 komt niet naar de top, maar blijft op de wing. Waarom? Omdat de bal uiteindelijk weer in handen van Jordan moet komen, die initieert elke actie. Jordan krijgt een screen van speler 5, maar komt niet tot een goed schot. MJ passt naar speler 3, die de bal naar speler 4 in de post passt en zelf vervolgens een screen zet voor Jordan. De defense ligt open en Jordan heeft bij de derde actie in de triangle dan eindelijk zijn open schot.

De triangle offense wordt in het hedendaagse basketbal niet langer gebruikt. Nadat Mike Brown de taken van Jackson overnam bij de Lakers was het einde verhaal. Dit terwijl bijvoorbeeld de Thunder een team hebben dat uitermate geschikt is voor het spelen van een dergelijke offense. Een two-man game met Kevin Durant en Russell Westbrook is net zo onstopbaar als die van Michael Jordan en Scottie Pippen. Het feit dat je bij een triangle offense geen dominante speler / guard aan de bal hebt, hoewel het systeem de bal natuurlijk wel de bal in de handen van de sterspeler brengt, kan ook meespelen gezien de nadruk die er in de NBA ligt op point guard als belangrijkste positie.

Wellicht dat de offense weer nieuw leven in wordt geblazen als Jackson zijn pensioen opgeeft en weer aan de slag gaat als coach. Tot dan lijkt het onwaarschijnlijk dat het systeem op korte termijn weer gaat worden gebruikt in de league.

Lees hier de Inside Look van vorige week: Dribble-drive motion offense.

Ook leuk om te lezen