Te pas en te onpas worden bij Amerikaanse sporten de woorden ‘momentum’ en ‘clutch’ erbij gehaald. Volgens mij bestaan er in de sport geen woorden met minder inhoud. Vraag een willekeurig persoon of hij de betekenis van het woord momentum of clutch wil beschrijven en je krijgt gegarandeerd termen als ‘gevoel’ en ‘onverklaarbaar’ om je oren geslingerd. Gebruik de woorden eens in een zin alsjeblieft? Ja, dat kan niet echt.
Als je momentum hebt, zit je in een flow. Heb je net drie wedstrijden achter elkaar gewonnen, dan heb je duidelijk momentum. En als je belangrijkste speler geblesseerd raakt kun je wel gedag zeggen tegen momentum. En LeBron James is zo niet clutch, behalve als hij er wel staat op een belangrijk moment en omgekeerd net zo. Zo rollen momentum en clutch.
De laatste jaren worden die woorden vaker en vaker gebruikt en ik word er ziek van. Volstrekt verklaarbare gebeurtenissen worden toegewezen aan het onverklaarbare. Een team wint niet omdat het gewoonweg beter is, nee, ze hadden momentum en waren clutch.
Dikwijls denk ik dat die termen de wereld in geholpen zijn door een medium. Ik verdenk Char.
-“Zeg Char, waarom zijn de Detroit Tigers toch zo goed dit jaar?”
-“Hmm… ik voel een ‘M’ en een ‘C’… M-m-momentum? C-c-clutch?”
-“Nee, Miguel Cabrera zul je bedoelen!”
Foto: Getty Images
Zelfde als met voetbal, waar ze dan over spelers zeggen ‘daar zit een goede kop op’. Ook zo’n inhoudsloze term.
Toch bestaat het wat mij betreft. Clutch iets minder dan momentum, maar als speler en als fan voel je soms dat een bepaalde play een hele wedstrijd kan veranderen. Hoe vaak zie je niet dat er een ploeg dreigt met volle honken en een uit en dat vervolgens een inning ending double play zorgt voor een ‘momentum switch’. In de volgende slagbeurt scoort het andere team wel.
Ben met je eens dat het vage en lege termen zijn. Net als bijvoorbeeld ‘vorm’, maar ze zoals de meeste cliches: ze zijn er niet voor niets.
Een moment kan ‘clutch’ zijn, maar een speler niet. Goede spelers drijven over het algemeen boven in high pressure situations. Dat is het aard van het beestje, maar geen meetbaar kwaliteit.
Momentum is net als de Wet van Murphy, als hij aan de ene kant niet valt, valt-ie aan de andere kant. Ik geloof echter niet dat een slagploeg na een inning ending double play met geladen honken opeens beter kan slaan door ‘momentum’.
Clutch = Kyrie Irving
@Seb Vorm is natuurlijk gewoon iets wat wel bestaat. Je kan in vorm raken gedurende een toernooi/seizoen/series en je kan ook heel duidelijk uit vorm zijn. Wereldrecords worden vaak behaald op het moment erom gevraagd word, zoals Olympische Spelen en WK’s.
Heeft allemaal met vertrouwen te maken. Vorm, clutch en momentum.. De woorden worden te vaak gebruikt, maar ben er van overtuigd dat het in zekere zin bestaat.
Na een belangrijke play, zie je vaak de dynamiek van een team veranderen, stijgt het zelfvertrouwen en volgt bijvoorbeeld de beslissende actie van de wedstrijd.
Ik zeg: agree to disagree. Misschien leuk om te kijken of hier wetenschappelijke onderzoeken naar zijn gedaan (lijkt me wel). Dan kunnen we er een keer een artikel voor het magazine aan wijten.
Altijd grappig hoe oldskool baseball guys maar niks willen weten van sabermetrics, maar louter willen gaan voor de eyeball. Het wil er bij hen maar niet in dat het een kwestie is van en-en ipv of-of.
Minstens even grappig, is het feit dat vele stats nerds clutch en momentum volledig afzweren. Sommige spelers zijn nu eenmaal beter met de game on the line dan anderen. Zoals de één beter met (positieve- dan wel negatieve) stresssituaties kan omgaan dan de ander. Zie je ook in de gewone mensenmaatschappij.
Dat het moeilijk (niet) meetbaar is, is nog geen reden het te ontkennen.
Vrijwel iedereen die ooit sport op een beetje niveau heeft beoefend, erkent clutch, is mijn ervaring. Daarom heb je ook trainingsterren die het in games niet voor elkaar krijgen. Kunnen niet met de druk omgaan. Als Eli Manninf niet clutch is, wat dan wel? Het is het raisen van je game op het zwaarste moment.
Momentum is een gezamenlijk gevoel v onoverwinnelijkheid. Zo veel vertrouwen dat je weet dat niemand je kan stoppen.
Len, ik blijf erbij. Sports is 65% fysiek en 35% mentaal. Daarom zijn zaken als clutch en momentum van belang.
Volgens mij is vooral clutch vrij makkelijk wetenschappelijk te onderbouwen. Het komt door een overschot aan adrenaline (stress). Je hebt adrenaline nodig om te presteren, maar wanneer door extreme druk een teveel aan adrenaline ontstaat, krijg je fysieke en mentale problemen.
Met een teveel aan stress ga je niet meer lekker bewegen (probeer maar eens onder grote tijdsdruk iets uit de knoop te krijgen, dan ben je ineens heel onhandig). Bovendien gaan je hersens heel snel werken, waardoor je teveel gaat nadenken over wat je moet doen (of in het verleden fout hebt gedaan).
Vooral in de tennissport wordt veel aandacht aan clutch besteedt, daar komt ‘choken’ extreem veel voor. Zonder clutch (en een beetje meer talent) stond ik volgende week ook op Wimbledon. 😉
Well put, Eva. Kun je nog wat van leren, Len. 😉
Comments are closed.