Colin Kaepernick knielt tijdens volkslied

Hoe een knielende Kaepernick een wereldwijd symbool werd

Door op jun 07, 2020

De voetballers van Liverpool, demonstranten op het Malieveld: allemaal gingen ze op één knie in de strijd tegen racisme. Colin Kaepernick is in vier jaar tijd een symbool geworden voor de Black Lives Matter-beweging. NFL commissioner Roger Goodell sprak zich vrijdagavond uit: “We geven toe dat we in het verleden niet goed geluisterd hebben naar onze spelers en moedigen iedereen aan om geweldloos te protesteren”. Hoe gaat de NFL om met hun rol in de rassenongelijkheid en hoe geloofwaardig zijn ze nog?

De hele wereld is in de ban van George Floyd. De zwarte Amerikaan overleed nadat een politieagent in Minneapolis meer dan acht minuten met een knie op zijn nek zat. Floyd riep meer dan tien keer: “I can’t breathe”, maar dat was voor de agent en zijn drie collega’s geen reden om Floyd op welke manier dan ook te helpen. De dood van de man is door omstanders gefilmd en ging de hele wereld over.

Het is niet het eerste incident van dit jaar. In maart werd de 26-jarige Breonna Taylor door minimaal acht politiekogels geraakt bij een inval in haar huis in Kentucky. De politie kreeg een huiszoekingsbevel omdat er enkele straten verder mogelijk drugs werd verkocht. Bij de inval ramde de politie met een truck de gevel van de woning en opende het vuur op de bewoners, waarbij Taylor overleed.

In de protesten van de afgelopen weken werd ook Ahmaud Arbery herdacht. Het slachtoffer was in Georgia in februari aan het joggen toen hij vanuit het niets door een vader en zoon werd doodgeschoten. De politie onderzocht de zaak, maar besloot de twee daders niet te arresteren. Pas twee maanden later, toen een video van de executie op het internet verscheen, ging de politie overstag en werden vader en zoon opgepakt. Het optreden van de politie kreeg forse kritiek vanuit het hele land en werd gezien als wederom een voorbeeld van de rassenongelijkheid in de Verenigde Staten.

Reacties uit de NFL

De dood van Taylor en Arbery zorgde al voor media-ophef, maar vooral het overlijden van Floyd maakte veel los. Heel Amerika spreekt haar afschuw uit, waaronder veel sporters. Malcolm Jenkins van de New Orleans Saints is een van de eersten die zich op Twitter laat horen.

In de reacties wordt ook direct een link gelegd met Colin Kaepernick. De quarterback begon in 2016 in dienst van de San Francisco 49ers zijn protest tegen het politiegeweld tegenover minderheden in de Verenigde Staten. De eerste weken deed hij dit door tijdens het spelen van het volkslied voor de wedstrijd te blijven zitten in plaats van op te staan.

Hij vond dit niet respectvol en koos er later in het pre-season voor om tijdens het volkslied te knielen in plaats van te blijven zitten. Het protest kreeg onmiddellijk veel aandacht en vooral veel kritiek. Het ging echter maar zelden over het onderwerp van het protest, het politiegeweld, maar vooral om de manier van protesteren. Het knielen zou wijzen op een gebrek aan respect voor Amerikanen, de vlag en voor de militairen die voor de Amerikaanse vrijheid hebben gestreden.

Kaepernick stond echter niet alleen. Tientallen spelers volgden het voorbeeld van de quarterback van de Niners. Tot grote frustratie van Donald Trump, die in november 2016 tot president werd gekozen. De nieuwe president laat zich op Twitter regelmatig negatief uit over de NFL en de protesten. Dat leidde vaak tot alleen maar meer protesten.

Kaepernick uit NFL gewerkt

Op het hoogtepunt in september 2017 zijn er volgens AP 204 spelers die knielden tijdens het volkslied. Kaepernick zelf is er niet één van, want hij is al uit de NFL gewerkt. De 49ers zeggen Kaepernick niet meer nodig te hebben, omdat ze sportief een andere route kiezen: een route met Brian Hoyer als de nieuwe starter. Met hem aan het roer verliest de club de eerste negen wedstrijden van het seizoen. Pas na de trade voor Jimmy Garoppolo boekt het team enig succes.

Door blessures was Kaepernick niet meer de quarterback die de Niners in 2012 naar de Super Bowl bracht, maar hij was nog altijd beter dan bijna alle back-ups. Toch kreeg hij nergens meer een kans. Ogenschijnlijk om andere spelers te ontmoedigen zich uit te spreken en te protesteren. Met succes: de protesten verdwijnen grotendeels en buiten Kaepernick is er geen speler die zijn baan kwijtraakt door het verkondigen van zijn mening.

Ondanks zijn verbanning uit de league blijft Kaepernick strijden tegen ongelijkheid. Hij krijgt hierbij steun van Nike. Het bedrijf geeft Kaepernick een nieuw platform door middel van een reclamecampagne. Die campagne wint zelfs een Emmy voor beste commercial.

Wereldwijd symbool Black Lives Matter

Het zorgt ervoor dat Kaepernick over de hele wereld bekend wordt. Dat blijkt wel na de dood van Floyd. Niet alleen in Amerika gaan mensen de straat op om te protesteren tegen het politiegeweld. Over de hele wereld is de woede voelbaar en wordt het gedrag van de Amerikaanse politie gezien als het voorbeeld van het racisme waar ook zij mee te maken hebben. Het knielen van Kaepernick is in vier jaar tijd het wereldwijde symbool geworden voor Black Lives Matter. Zo deelde voetbalclub Liverpool een filmpje van haar spelers die voor aanvang van de training met zijn allen knielen als steun voor de Black Lives Matter-beweging. Ook in Nederland komt het knielen terug als duizenden demonstranten in Den Haag op het Malieveld bij elkaar komen.

Drew Brees slaat wederom de plank mis

De wereldwijde protesten lijken ook de ogen in de NFL te hebben geopend. Black Lives Matter krijgt vanuit de league veel bijstand. Zelfs van mensen die zich bij de eerdere protesten van Kaepernick afzijdig hebben gehouden; vooral andere quarterbacks. Een positie met relatief veel blanke spelers, die in 2017 tijdens het toppunt van de protesten onzichtbaar en stil waren.

Uit onderzoek van Hero Sports blijkt dat in week 3 van 2017, toen de meeste spelers protesteerden, geen enkele quarterback knielde voor het volkslied. Ze stonden soms achter de bank tijdens het volkslied, of anders met teamgenoten arm in arm.

Hoewel spelers nog niet de mogelijkheid hebben gehad om een statement te maken tijdens een wedstrijd spreken ze al wel hun mening uit. Niet altijd positief, want Drew Brees liet woensdag weten dat hij het nog steeds niet eens is met mensen die de Amerikaanse vlag gebruiken voor hun protest.

“I will never agree with anybody disrespecting the flag of the United States of America or our country. Is everything right with our country right now? No, it is not. We still have a long way to go. But I think what you do by standing there and showing respect to the flag with your hand over your heart, is it shows unity. It shows that we are all in this together, we can all do better and that we are all part of the solution.”

Bericht aan president Trump

Na een storm aan kritiek van binnen en buiten de sportwereld ging de quarterback diep door het stof. Een dag na zijn controversiële statement kwam hij met een uitgebreid excuusfilmpje op Instagram. Ook schreef hij op hetzelfde platform een bericht aan president Trump. Hij wees hem erop dat er niet meer gekeken moet worden naar de vlag als onderwerp: “We deden dit in 2017 en spijtig genoeg heb ik dit met mijn opmerkingen van deze week terug laten komen”, zo schrijft hij. “We moeten stoppen met praten over de vlag en onze aandacht richten op het echte onderwerp: die van systemische rassenongelijkheid, economische onderdrukking en politiegeweld.”

Statement Roger Goodell

De grote vraag is vooral wat de woorden van de NFL waard zijn. Commissioner Roger Goodell volgde vrijdag, ruim anderhalve week na de dood van Floyd, met een officiële reactie van de NFL.


Ondanks de positieve statements blijven mensen sceptisch. Hebben spelers, eigenaars en Goodell echt hun standpunten en inzichten gewijzigd? Of zijn hun opmerkingen vooral een teken dat de fans nu andere opvattingen hebben dan vier jaar geleden? Zo doneerde de eigenaar van de 49ers vorige week een miljoen dollar en deed het team mee aan #BlackoutTuesday. Daarbij gingen veel social media accounts op zwart. Twitter wist niet hoe snel ze de club moesten wijzen op het feit dat ze beelden van Kaepernick uit de samenvatting van eerdere wedstrijden hebben gemonteerd.

Teams die samenspannen

Seahawks head coach Pete Carroll liet weten dat het een schande is dat Kaep nooit meer een contract heeft gekregen. Seattle weigerde Kaepernick echter ook een workout aan te bieden, omdat de speler niet wilde vertellen of hij door zou gaan met zijn protest of niet.

Eric Reid heeft zich al uitgesproken over alle statements. Reid was teamgenoot van Kaepernick in San Francisco en was de eerste die hem steunde in zijn protest. Reid deed zelfs mee in het juridische proces van Kaep tegen de NFL, waarin de spelers miljoenen van de NFL eisten omdat de teams samengespannen zouden hebben om Kaepernick uit de NFL te houden.

De safety moest na 2017, het eerste seizoen dat Trump de Amerikaanse president was en de protesten het luidst waren, vertrekken uit San Francisco. In tegenstelling tot Kaepernick kreeg Reid wel een nieuwe kans. Hij gelooft niet dat de NFL echt is veranderd en tot Kaepernick een nieuwe ploeg heeft is het volgens hem allemaal alleen maar voor de bühne.

Marketing of niet; deze roerige tijden hebben weer laten zien welke rol de NFL speelt. Kaepernick werd in december 2019 door Time uitgeroepen tot meest invloedrijke atleet van het vorig decennium. Een titel die nu meer dan ooit zichtbaar is. Het heeft de weg vrijgemaakt voor bekende spelers om hun mening te geven over zaken buiten het veld. De komende tijd moet blijken of de nieuwe inzichten ook tot nieuwe daden leiden.

Cover foto: Marcio Jose Sanchez/AP

 

Tags: ,,,,,,

Sportliefhebber van alles wat een bal heeft, maar vooral de NFL en de NBA. Door Stockton en Malone fan de Utah Jazz, maar kijkt alles. Op twitter te volgen op @vandijkch

Ook leuk om te lezen