Geen werper in de American League kreeg vorig seizoen zoveel runs tegen als Lucas Giolito. Geen werper in de American League gooide zo vaak vier wijd als Lucas Giolito. Na een seizoen dat de rechtshandige voormalig überprospect met een 14-18 record, een 6.13 ERA en 25 (!) gestolen honken tegen (slechts 4 caught stealing) afsloot, was de glans van Giolito’s status als voormalig first round draft pick (16e overall in 2012) af.
De 24-jarige Californiër herpakte zich dit off-season echter. Alles ging door de analysemachine. Pitches die niet goed werkten, werden uit zijn arsenaal verwijderd. Die ingewikkelde, moeilijk herhaalbare wind-up die hem telkens in de war bracht, werd op de schroothoop gegooid. Die changeup die hij maar zo lastig onder de knie kon krijgen, werd prioriteit nummer één. Half mei begint het resultaat duidelijk te worden: Lucas Giolito is terug!
DE OMMEKEER
De ongelooflijke verbetering die Giolito doormaakt, was gelijk in zijn eerste start van het seizoen zichtbaar. Hij trapte zijn jaar af met een statement game: zeven no-hit innings tegen de Royals. De stijgende lijn wordt echter duidelijker zichtbaar wanneer je zijn eerste zeven wedstrijden van dit seizoen naast die van vorig seizoen legt. Inclusief twee lastige 2019-starts tegen de (toen nog) hete Mariners en de altijd lastige Yankees, ziet de vergelijking er als volgt uit:
- 2018: 7 starts (2-5), 36.0 IP, 25 walks, 21 strikeouts, 7.25 ERA.
- 2019: 7 starts (4-1), 38.0 IP, 16 walks, 46 strikeouts, 3.55 ERA.
Sinds hij op 2 mei terugkeerde van een kort bezoek aan de Injured List wegens een hamstringprobleem, zijn de statistieken nog beter.
- 3 starts (3-0), 19.1 IP, 6 walks, 23 strikeouts, 1.86 ERA.
Het mag duidelijk zijn: Giolito’s extreme controleproblemen van vorig seizoen behoren tot het verleden. De weg terug begon dit off-season, toen Giolito naar eigen zeggen zijn sinker/two-seamer, waar hij vorig jaar in geval van paniek altijd op terugviel, bij het grof vuil parkeerde. De werper beschikte voorheen ook nog over twee ‘plus pitches’ (zijn four-seam fastball en zijn 12-6 curveball) en twee mindere (changeup/slider), maar door een onverklaarbaar verlies in fastballsnelheid waren al zijn pitches niet langer effectief. De missie was simpel: de snelheid terugkrijgen en een nieuwe off-speed pitch ontwikkelen.
CHANGE IT UP
De keuze voor de ‘nieuwe’ pitch viel op de changeup. Helemaal nieuw was de worp voor Giolito niet, maar in tegenstelling tot een ‘out pitch’ was Gio’s changeup in voorgaande jaren meer een ‘out of the park’ pitch. Tegenstanders maakten dusdanig hard contact op de worp dat deze eigenlijk volledig uit Giolito’s gameplan verdween.
Naarmate het jaar vorderde — en het seizoen zowel voor Giolito, als voor de White Sox verloren was — experimenteerde de werper weer iets meer met zijn changeup. Terwijl hij een mini-eindsprint inzette, merkte hij dat er muziek in de worp begon te zitten. De keuze om dit off-season volledig te wijden aan het perfectioneren van de pitch was dan ook niet moeilijk.
Het resultaat mag er zijn. In 2019 gooit Giolito zijn ‘nieuwe’ aanwinst bijna 20% van de tijd die hij op de heuvel staat en het lukt tegenstanders consequent niet om hard contact op de worp te maken. In het duel tegen de Indians van 7 mei leunde de righty vrijwel exclusief op zijn fastball/changeup combinatie: 34 changeups, 67 fastballs, vier ‘overige’ (slider of curveball). “[De Indians] pasten zich niet aan die twee pitches aan, dus bleef ik ze maar gewoon gooien”, aldus Giolito na de wedstrijd. De pitchcombinatie werkte zo goed dat de Indians met enige regelmaat volledig overklast werden.
FASTBALLSNELHEID
Nu is die changeup een leuk wapen, maar hij is pas effectief als je er een goede fastball tegenover zet. Giolito, ten tijde van zijn draft beschikkend over een 100 mph fastball, zag zijn snelheid de laatste seizoenen drastisch teruglopen. Zonder een duidelijke oorzaak op blessurefront zocht de werper het in zijn werpbeweging. Het is geen onbekend fenomeen dat lange werpers — Giolito is 1.98m — moeite hebben om hun gooibeweging consequent te herhalen. Dit beïnvloedt het release point van hun pitches en kan, zoals in het geval van Giolito, de angel uit een fastball halen.
Waar Giolito in 2018 gemiddeld rond de 92-93 mph uitkwam, ligt deze snelheid in 2019 op dit moment zo’n 2 mph hoger, om en nabij de 94-95. Daarbij haalt de werper van start tot start vaker het hogere snelheidsegment (96-97 mph in vijf van zijn zeven starts). Vorig seizoen was dat over het hele jaar slechts vier keer geval was.
Een hogere fastballsnelheid en een dodelijke changeup (meer dan 10 mijl per uur snelheidsverschil, gemiddeld) geven Giolito twee bovengemiddelde wapens om mee te vechten. Toch, als je de pitches niet kunt gooien waar je ze wilt hebben, schiet je er nog niets mee op. Giolito’s controle is in 2019 echter vele malen beter dan vorig seizoen. Deze positieve ontwikkeling schrijft de werper ook toe aan zijn aangepaste werpbeweging. In het filmpje hierboven is te zien dat Giolito laag in zijn beweging uitkomt, niet te rechtop blijft en weinig extreem verval richting het eerste honk heeft. Daarnaast herhaalt hij deze beweging vrijwel elke keer als hij een pitch maakt, omdat er minder bewegende onderdelen te vinden zijn.
VERGELIJKING
Vorig seizoen rond deze tijd was dat een ander verhaal, getuige onderstaande vergelijkingsfilmpjes. In filmpje nummer 1 (uit half mei 2018) lijkt Giolito zijn ziel en zaligheid in zijn worp te gooien, zwiept hij zijn been extreem over zijn andere, moet hij moeite doen zijn balans te houden en krijgt hij toch slechts een fastball van 91 mph uit zijn arm.
In het tweede vergelijkingsfilmpje hieronder (twee starts eerder opgenomen) wordt dit nog extremer duidelijk. Hier is goed te zien hoe ver Giolito vorig seizoen opzij viel (hij stond na deze pitch bijna andersom op de heuvel) en hoe rechtop hij uitkwam.
Vergelijk bovenstaande twee fragmenten van vorig seizoen met Giolito’s starts van dit jaar tegen de Indians (eerste filmpje in dit artikel) of de Blue Jays (hieronder) en het verschil is duidelijk. Giolito blijft lager bij de grond, valt veel minder om, zwiept minder met zijn been en herhaalt zijn gooibeweging constanter.
Lager bij de grond blijven is overigens een afwijking van de werpfilosofie die de White Sox jarenlang hebben aangehangen. Pitching coach Don Cooper heeft menig carrière gered (Matt Thornton, Gavin Floyd, etc.) door ‘stay tall’ te prediken. Voor boomlange werpers als Giolito werkt dit blijkbaar minder goed. Giolito’s fastball en controle gedijen prima onder zijn aanpassing. Tegen de Indians op 7 mei gooide hij tot in de zevende inning 96 mph. Tegen de Blue Jays op 12 mei was hij ongenaakbaar: 7.0 IP, 4 hits, 1 run, 1 walk, 8 strikeouts.
FRANK THOMAS
De laatste factor waaraan Giolito zijn verbetering toeschrijft, komt uit onverwachte hoek. Hall of Famer en White Sox-legende Frank Thomas krijgt van de werper credit voor een tip die hij de jonge righty gaf. Tijdens een White Sox Charity Gala eerder dit jaar stond Thomas achter Giolito op een podium en fluisterde hij hem in: “Je moet meer inside pitchen”. Giolito’s reactie (“Yeah, I know..”) was voor Thomas niet voldoende. De slugger stak naar verluidt een betoog af waar de werper dusdanig van onder de indruk was, dat hij zijn catcher James McCann contacteerde en hem mededeelde dat ze de volgende wedstrijd meer inside gingen pitchen.
McCann, die in dit hele verhaal misschien wel te weinig eer krijgt voor de wederopstanding van Giolito, werkte een gameplan uit waarbij de inside pitch een belangrijke rol speelde. De rest is geschiedenis en de resultaten liegen er niet om. Met enige regelmaat levert het enorme snelheidsverschil en pin-point locatie van fastball en changeup fantastische overlay-GIFs op.
Lucas Giolito, 93mph Fastball and 83mph Changeup, Overlay. pic.twitter.com/vYZoJHGbif
— Rob Friedman (@PitchingNinja) May 12, 2019
Intussen is Giolito’s K/9 van 6.49 in 2018 naar 10.89 in 2019 gesprongen. Zijn homerun-rate is gehalveerd, zijn strikeoutpercentage bijna verdubbeld (16.1% naar 29.5%) en zijn strikeout-to-walk% verviervoudigd (4.5% naar 19.2%). Oh, en die 25 gestolen honken van vorig jaar? In die kolom staat na zeven starts in 2019 tot nu toe een 1, net als in de kolom caught stealing. Lucas Giolito lijkt op weg zijn enorme belofte in te gaan lossen. Stay tuned for more.
Coverfoto: Tom Szczerbowski/Getty Images
Reacties