Rookies Untold: Marcus Smart

De draft van 2014 werd bestempeld als de beste in ruim tien jaar. Vergelijkingen met 2003, 1984 en 1996 werden gemaakt. Daarom moeten er, naast Jabari Parker en Andrew Wiggins, nog meer toekomstige grootheden in deze draft te vinden zijn. Wie zijn deze spelers? En wat is hun verhaal? Vandaag: Marcus Smart.

Als NBA-fan houd je altijd met een schuin oog het NCAA-basketbal in de gaten. De meest opvallende spelers zouden zomaar de volgende ster kunnen worden. Van Marcus Smart herinneren de meesten zich maar één moment. In de laatste seconden van een wedstrijd in Texas probeert Smart zijn tegenstander van scoren af te houden en belandt daarbij achter de basket tussen de fans. Terwijl de ene fan hem helpt opstaan, scheldt de andere hem uit. Na een woordenwisseling geeft Smart hem een zet.

Frustraties zitten diep in de vezels van de Texaan geworteld. Als uitlaatklep vocht hij als kleine jongen met alles wat hem niet aanstond. Gemiddeld drie keer week kwam het tot een handgemeen met iemand. Hij gooide daarbij met alles wat voorhanden kwam. Een slachtoffer brak zelfs zijn nek door Marcus. “Het is een wonder dat ik nooit iemand gedood heb,” kijkt Marcus terug. De frustraties van Marcus Smart waren te verklaren. Hij groeide op in een beroerde stad binnen Dallas. Zelf noemde hij het een oorlogsgebied. Zoals vaak in dat soort wijken was drugs, geweld en moord aan de orde van de dag. Lancaster, Texas was daarop geen uitzondering.

Familieproblemen
Toch was dat niet de voornaamste bron van de vele frustraties. Als er een telg van moeder Smart de NBA had moeten halen was het Todd. Hij had een schot dat in het donker nog raak ging. Marcus hoorde al op jonge leeftijd de verhalen over Todd. Jaloers op Todd zag hij hem een groot rolmodel. Ondanks zijn overduidelijke talent haalde Todd  nooit de NBA. Op vijftienjarige leeftijd werd bij een doktersbezoek een tumor gevonden achter het oog van Todd. De kanker zaaide vervolgens uit naar longen en zijn maag. Hoewel hij wist dat het leven niet lang meer duurde, probeerde hij zijn broertje altijd te inspireren en er als mentor voor hem te zijn. Hij leerde Marcus hoe hij zich moest scheren, hoe een condoom om te doen en hoe hij zich in een zakelijk gesprek moest gedragen. “Dat is iets wat ik nooit meer ga vergeten. Dat je weet dat je niet lang meer te leven hebt, en dan toch zo graag door willen gaan. Daar bewondering ik hem zo erg voor.”

Hij vond een ander voorbeeld bij zijn andere broer Michael. Een voorbeeld hoe het niet moest. Hoewel ook bij hem het basketbaltalent door de aderen stroomde, zakte hij af naar een duistere wereld. Daar waar de wapens spraken en zwaar drugsgebruik gewoon was. Het beeld van mooie auto’s en het oneindige geld verleidde Michael. Ten minste vijf wapens droeg hij te allen tijden bij zich ter bescherming. Als tienjarige jongen zei Marcus tegen zijn oudere broer: “Mama wilt geen telefoon dat je in de gevangenis zit, of neergeschoten bent. Ze is al een zoon verloren.”  Toch kwam het bijna zover. Een overdosis cocaïne zorgde ervoor dat Michael in het ziekenhuis opgenomen werd, minder dan een jaar na de dood van Todd. Michael zwoor de cocaïne af, maar van het leven op straat kwam hij nooit los.

Ook moeder Smart is niet vrij van medische problemen. Driemaal per week moet zij naar het ziekenhuis voor haar nier. Ze heeft er namelijk nog maar één. Haar andere nier is vernietigd door een niersteen.

“Als ik niet veranderd was, had ik nu gegarandeerd achter de tralies gezeten, als ik al had geleefd. Ik ben mijn oudere broers en ouders eeuwig dankbaar,” aldus de nieuwbakken Celtic. “Ik weet nog goed dat er tegen mij gezegd werd, ‘Todd is weg, mama is ziek, papa is ziek, jij bent alles wat we hebben. Mikey had een kans en verprutste het. Nu is het jou kans. We vertrouwen op je.’ ”

De uitweg
De kans die Marcus had was basketbal. Met volle overgave gooide hij zichzelf op die mogelijkheid. Hij ging met nummer 3 spelen, net als broer Todd. Hij bleek een natuurlijke leider. In vier jaar tijd won zijn Edward S. Marcus High School meer dan honderdtien wedstrijden en twee keer het kampioenschap van Texas. Hoewel hij niet meer aan vechtpartijen buiten de wedstrijd dacht, was hij tijdens de wedstrijd bloedfanatiek. Aan iedereen moest hij bewijzen dat hij de gevaarlijke jongen van allemaal was. Een mix van agressie en pesterijtjes was zijn aanpak.

Op collegeniveau veranderde hij zijn houding. Hij zag in dat het niet nodig was om met iedereen te vechten om als woesteling beschouwd te worden. “Mensen vragen altijd aan mij waarom ik zo nederig ben,” zei Marcus Smart eens. “Ik wil niet de persoon zijn waar mensen naar kijken en zeggen:Hij is een klootzak. Ik wil de meest vriendelijke persoon ooit zijn. Alleen maar positieve geluiden horen. Dat is wat ik geleerd heb.”

Na een jaar Oklahoma State werd hij gezien als zekere keuze bij de eerste drie van de NBA Draft 2013. Tien miljoen dollar zou hij verdienen in een jaar tijd. Hij sloeg die kans af. Hoewel hij geen spijt zegt tegen te hebben vielen zijn statistieken tegen. Ook zijn uitbarsting tegen Texas Tech droeg niet bij aan positieve berichtgeving. Toch heeft hij geen spijt. “Ik kon een extra jaar kind zijn. Gewoon met leeftijdsgenoten optrekken, zonder angst of boosheid. Daarnaast heb ik gezien wat er kan gebeuren wanneer mensen voor geld en het luxe leven kiezen.”

Op de dag van de duwpartij met de fan van Texas Tech hoorde Smart vlak voor de wedstrijd slecht nieuws. Zijn moeder, die altijd achter de spelersbank zat, zou vandaag niet komen. Ze was opgenomen in het ziekenhuis met een te hoge bloeddruk. Zijn frustratie die hij zolang had weten te onderdrukken kwam weer naar boven. Bij de scheldpartij werd het hem allemaal teveel. Alle moeite die hij had gedaan om zijn houding te veranderen, was teniet. Hij werd weer gezien als een moeilijke jongen.

Komend seizoen zet Smart bij de Boston Celtics een nieuwe stap. In Boston loopt al een point guard die beschouwd wordt als een moeilijke speler. Hij brak zijn hand in aanloop naar het seizoen. Marcus Smart mag daarom waarschijnlijk als starter aan het seizoen beginnen. Zijn langgekoesterde droom gaat dan van start. Net als de droom van zijn moeder, Todd, Michael en alle kleine gefrustreerde jongetjes in Amerika.

#36 3 for the history. 6 for the draft pick. #BLEEDGREEN — marcus smart (@smart_MS3) 30 juni 2014

Foto: Getty Images