Onder de Loep: ‘Icing the kicker’

Na in eerdere edities te hebben gekeken naar specifieke plays wil ik vandaag ingaan op een fenomeen dat de afgelopen weken meerdere malen in opspraak kwam. Het gaat hier om ‘icing the kicker’, een oud fenomeen dat de laatste jaren weer veelvuldig door coaches gebruikt wordt.

Het idee achter het concept ‘icing the kicker’ is dat kickers extra tijd krijgen om na te denken over het belang van de kick, in veel gevallen om de wedstrijd te winnen of op een gelijke score te brengen. Voorafgaand aan de kick hebben de kickers vaak al staan opwarmen aan de zijlijn, en coaches hopen de ‘flow’ die daarin is bereikt te verstoren.

Er zijn genoeg voorbeelden van coaches die onderuit gingen door het gebruik van de tactiek. Zo nam Miami Dolphins headcoach Joe Philbin in de laatste seconden van de wedstrijd tegen de New York Jets in week 3 een time out terwijl de Jets op het punt stonden te kicken voor de overwinning. De kick werd geblokt door Miami, maar die play was niet geldig door de time out. De Jets kregen een tweede kans, die netjes door Nick Folk tussen de palen werd geschopt, waardoor de Jets met de overwinning naar huis gingen.

Dit afgelopen weekend nog had Philadelphia Eagles coach Andy Reid het geluk dat New York Giants kicker Lawrence Tynes de bal, na de eerste keer gemist te hebben, ook de tweede maal naast de palen schopte, anders had ook hij de hele week aan moeten horen dat ‘icing de kicker’ niet werkt. Want dat is wat de statistieken bewijzen, maar toch blijven coaches stug vasthouden aan het concept.

Geschiedenis

Het is moeilijk vast te stellen wanneer het fenomeen zijn intrede deed in de NFL. Wel is duidelijk dat coaches pas sinds 2004 een belangrijke rol zijn gaan spelen in het proces. Sinds dat jaar mogen zij time out aanvragen vanaf de zijlijn. Voor die tijd konden enkel spelers zelf een time out nemen.

De statistieken die gebruikt worden om het fenomeen als nutteloos te bestempelen werken met een data set vanaf het jaar 2000, maar dat wil niet zeggen dat er voor die tijd geen time outs werden aangevraagd voorafgaand aan kicks.

De traditionele manier van ‘icen’ hield in dat de time out werd genomen voordat de kicker en de overige spelers stonden opgesteld, en dus ook voor het team de bal daadwerkelijk kon snappen en kicken. In 2007 kwam toenmalig Denver Broncos coach Mike Shanahan met (nu Washington Redskins) een nieuwe variant die in no-time de NFL heeft veroverd.

Met een 20-20 stand op het scorebord in overtime stond Oakland Raiders kicker Sebastian Janikowski op het punt om een game-winning field goal te nemen. In plaats van een time out te nemen terwijl Janikowski het veld op liep, wachtte Shanahan tot het moment waarop Janikowski’s hoofd omhoog ging om om de snap te vragen. Terwijl de bal vanaf de voet van Janikowski vliegt klinken in de achtergrond de fluitjes van de scheidsrechter. Time out, de field goal telt niet. Een minuut later mag Janikowski een tweede poging doen, die met een harde knal tegen de paal ketst. De Broncos krijgen de bal, en winnen een paar minuten later met een fieldgoal. Een nieuwe trend is geboren.

Iedereen weet dat succesvolle tactieken als een lopend vuurtje worden gekopieerd in de NFL, en zo ook de nieuwe icing methode van Shanahan. Binnen de kortste keren namen alle coaches hun time out pas op het allerlaatste moment. Maar met een waslijst aan mislukte gevallen beginnen de stemmen tegen de methode steeds harder te klinken.

Statistieken

De Wall Street Journal analyseerde twee jaar geleden data van alle fieldgoals in de laatste twee minuten en overtime tussen 2000 en 2010. Van de onderstaande data kan een duidelijke conclusie worden getrokken.

Source: Wall Street Journal

Hier is duidelijk te zien dat kickers meer fieldgoals raken na een timeout. Een ouder artikel uit 2004 in het wetenschappelijke blad Chance vergeleek alle pressure fieldgoals in 2002 en 2003, en vond dat ‘icen’ wel helpt. Dit was echter op basis van de oude methode, waarin kickers maar één kans krijgen. Niet genoeg bewijs om te concluderen dat de nieuwe methode minder succesvol is dan de oude, maar zeker een hint in die richting.

Kicker Jay Feeley zei ooit na afloop van een wedstrijd waarin hij ‘geiced’ werd dat hij vind dat de tactiek hem helpt. “Ik hoorde het fluitsignaal voor mijn kick. Het is een voordeel voor ons als kickers,” zei hij. “Als je wilt ‘icen’, doe dat dan voor de kicker de bal schopt. Nu kan ik hem door het midden schoppen, kijken wat de wind met de bal doet en op basis daarvan mijn tweede poging aanpassen.”

Conclusie

Coaches zullen het idee van icing niet gemakkelijk opgeven, maar de kickers van tegenwoordig zijn duidelijk in staat om hun hoofd koel te houden, zelfs wanneer coaches de druk proberen op te voeren met een time out. ‘Icing’ is zo’n geaccepteerd idee geworden dat er voor coaches geen negatieve kant aan zit. Icen ze een kicker die de eerste poging mist, en de tweede raakt, dan is het simpelweg pech. Als de kicker de eerste fieldgoal maakt en de tweede mist, is de coach een genie.

Je kan je ook afvragen of het huidige concept wel ‘icing’ genoemd kan worden. Als je het letterlijk vertaald zou ‘icing’ afkoelen zijn. De kicker is opgewarmd na verschillende ‘practice kicks’ aan de zijlijn, en door hem een extra minuutje te laten wachten koelt hij af. Doordat ze in de huidige situatie een extra kick krijgen, is dat echter niet het geval. Je laat ze enkel opnieuw nadenken over het moment, maar de kickers zijn tegenwoordig zo professioneel, en is niet elke kick cruciaal?

Op basis van de bovenstaande cijfers is het duidelijk dat coaches hun ideeën rond ‘icing’ moeten herzien. Kickers zijn duidelijk beter na een time out. Door hun eerste kick die in feite gewoon als oefening dient hebben ze een beter gevoel voor het gras, de wind, en de defensieve formatie van de tegenstander. Misschien wordt het tijd om de time out weer te gaan nemen voordat de kicker de eerste bal kan afvuren. Geen extra oefenschop op het veld. Laat ze gewoon even lekker een minuutje extra wachten. Want voor het volledig afschaffen van ‘icing’ zijn de meeste coaches te stug. Tradities zijn tenslotte heilig in de NFL.