Inside Look: Hassan Whiteside is here to stay

Dunks en crossovers zijn leuk, statistieken en analyses zijn leuker. Dat is het motto van Inside Look, terug van weggeweest bij SportAmerika. We kijken naar de stats achter de hypes en de tactiek achter de plays. Op basis van geavanceerde statistieken, shot-charts en beelden uit wedstrijden proberen we de visie achter het basketball te ontdekken. Of dat altijd lukt? Vast niet. Of het leuk is? Absoluut!

Vandaag kijken we naar Hassan Whiteside, de revelatie bij de Miami Heat. Hoewel al 25 breekt Whiteside nu pas door in de NBA. Met een ongelooflijk aantal blocks en rebounds heeft hij zich opgewerkt van speler in China en Libanon (ja, echt) tot een vaste kracht bij de Heat. Toegegeven, ondergetekende is fan van Hassan sinds hij in januari een triple-double noteerde in de wedstrijd tegen de Chicago Bulls en heeft sindsdien een jersey in z’n kast liggen.

De vraag is echter of dat terecht is. Is Whiteside niet meer dan een hype? Iemand die bij een nu matige ploeg tegen matig gemotiveerde tegenstanders net iets meer doet dan hij altijd deed? In deze Inside Look duiken we in de statistieken om te zien of hij nou echt zo goed is. We maken daarbij gebruik van statistieken van ESPN en NBA.com, accuraat per 1 maart 2015.

De basis
De statline van Hassan Whiteside ziet er prima uit: 10,6 punten, 9,6 rebounds en 2,4 blocks in 21,6 minuten per wedstrijd. Vooral dat laatste is belangrijk. Whiteside speelt weinig minuten, vooral doordat hij elke wedstrijd relatief veel fouten pakt. Die weinige minuten maken echter dat vergelijken met andere spelers direct al lastig wordt. Hoort iemand überhaupt bij de top als hij weinig minuten maakt? Om toch te kunnen vergelijken kijken we naar de statistieken per 36 minuten. Doen we dat, dan is Hassan Whiteside de beste rebounder in de NBA met zestien rebounds per 36 minuten en ook op het gebied van blocks leidt hij de league.

De sensatie is dus terecht. In de beperkte minuten die Whiteside speelt, is hij een beest onder het bord en met nu al meer dan dertig wedstrijden gespeeld kunnen we ook niet meer spreken over statistische afwijkingen. Meest tekenend is dan ook wel zijn positie op de PER-ranglijst. PER is de statistiek die de totale efficiëntie van een speler berekent naar één indexcijfer. Het gemiddelde in de league staat altijd op vijftien. De PER score van een speler zegt daarmee dus iets over de afwijking van het gemiddelde in de NBA (Tony Wroten is op dit moment de meest gemiddelde speler in de NBA met een PER van 15.0). In dit lijstje staat Hassan op de vijfde plaats met een PER van 27,66. Een belachelijk hoge score voor iemand die net komt kijken. Hoger dan LeBron James, Chris Paul en DeMarcus Cousins.

Maar hoe goed is Whiteside nou echt? Statistieken bouwen is één ding, echt moeilijke rebounds pakken is iets anders. We gebruiken de Player Tracking Data van SportVu en NBA.com om hier achter te komen.

Rebounding
Om een goed beeld te krijgen, kijken we naar alle spelers die minstens acht rebounds per wedstrijd pakken en die minstens twintig wedstrijden hebben gespeeld. Vervolgens hebben we verschillende manieren om de rebounds-skills te beoordelen. En omdat we hier niet zijn voor een halfbakken analyse gaan we ze allemaal langs:

De percentage of rebounds per chance berekent het percentage van het aantal rebounds dat een speler pakt van alle momenten dat hij in de gelegenheid was een bal te pakken. De Player Tracking Data vindt dat je een kans hebt gehad als je binnen 3,5 feet (ongeveer één meter) van de bal bent. Onze Hassan scoort hierop een redelijke 65 procent. Van alle kansen op een rebound pakt hij dus 65 procent van de ballen. Niet slecht, maar ook zeker niet top. DeAndre Jordan en LaMarcus Aldridge bijvoorbeeld pakken zo’m 72 procent van hun reboundkansen.

Interessanter is echter het percentage waarin een rebound contested was, en de speler de rebound toch wist te bemachtigen. Een rebound is contested wanneer een tegenspeler binnen een meter was van de rebound. Joakim Noah noteert hier bijvoorbeeld 50%. Dat wil dus zeggen dat wanneer Noah een duel aan moest gaan om een rebound, hij in vijftig procent van de gevallen de bal bemachtigt. Noah is hiermee de leider in de NBA, maar Whiteside volgt hem op de voet. Met een contested rebound percentage van 49,4 procent is hij de nummer twee in de hele league.

En hier wordt het dan gelijk interessant. Whiteside kan dus niet alleen loze balletjes wegplukken, hij kan ook echt rebounden. Punt in het voordeel van de lange nieuwkomer.

Defense
Maar kan hij dan ook echt verdedigen? Blocks zijn leuk en aardig en 12 blocks in één wedstrijd is ronduit spectaculair, maar tegenstanders echt van scoren afhouden vergt iets meer. Player Tracking Data heeft daarom een statistiek ontwikkeld die met name bruikbaar is voor lange mannen als Whiteside. Men berekent het field goal percentage van de tegenstander onder de basket terwijl hij verdedigd wordt door de speler in kwestie. Als voorbeeld: tegenstanders van Anthony Davis nemen zo’n zeven kansen per wedstrijd onder de basket, terwijl hij ze verdedigt. Hiervan scoren zij 48 procent. Davis is hiermee een prima verdediger onder de basket, maar Whiteside doet het nog iets beter. Zijn tegenstanders scoren slechts 46,4 procent van een schoten vlakbij de basket. Leiders op dit gebied doen het echter nog een stuk beter. Tegenstanders van Rudy Gobert scoren slechts 37,7 procent van hun kansen.

Toch is Whiteside wel echt een defensieve kracht voor Miami. Binnen 10 ft. van de basket schieten zijn tegenstanders ruim tien procent slechter dan ze normaal doen. Pas als Whiteside richting de 15 ft. moet gaan verdedigen wordt het lastig. Zijn tegenstanders schieten dan drie procent zuiverder.

Whiteside is here to stay
En dus is Whiteside een blijvertje, toch? De jongeman brak weliswaar pas laat door, maar laat nu wel zien dat hij tot de beste van de lange mannen in de NBA hoort, althans, zo lang het niet over scoren gaat. Een prima speler die elk team zou kunnen gebruiken. Toch?

Toch zijn er reserveringen. Whiteside lijkt mentaal niet altijd even stabiel te zijn. Voor sommige volgers was dit ook de reden dat hij het lange tijd niet waar kon maken in de NBA. Zou dit dan opnieuw zijn valkuil kunnen worden? In het korte seizoen dat hij tot nu toe speelde pakte hij al vier technical fouls, dat is veel. Daarnaast lijkt Whiteside ook extreem op zichzelf gefocust. We kunnen het nauwelijks betrouwbare statistieken noemen, maar acht van zijn laatste twintig tweets gingen over zichzelf. Nu is dat natuurlijk iets waar veel NBA-spelers last van hebben, maar op een manier voelt het bij Whiteside als een potentiële valkuil.

The quote of the day came from @DwyaneWade on the emergence of teammate @YoungWhiteside. pic.twitter.com/Q8Rb6EukLg

— NBA on TNT (@NBAonTNT) February 13, 2015

Kijken we echter puur naar de statistiek, dan is Whiteside here to stay. Een jongeman met een enorm reboundend vermogen die ook nog eens kan verdedigen. Als Spoelstra een manier vindt om aan zijn beperkte motoriek te schaven, dan kunnen we wellicht ook aanvallend nog iets meer van hem genieten.

Die jersey staat voorlopig nog niet op marktplaats.

Foto: BleacherReport