De NBA zou niet de supercompetitie van vandaag zijn zonder de 1984 Draft. De class van Hakeem Olajuwon, Michael Jordan, Charles Barkley en John Stockton veranderde de basketbalwereld. In een vierdelige reeks blikt SportAmerika terug op die historische draft. Deel 4: Waarom de Utah Jazz gokten op John Stockton.
Lees hier Deel 1: Hoe de Chicago Bulls bijna Michael Jordan misliepen.
Lees hier Deel 2: Waarom Charles Barkley zich ziet at door Philly.
Lees hier Deel 3: Hoe de Houston Rockets tankten voor Hakeem Olajuwon.
‘Another white guy’
De familie Stockton heeft zijn roots in het stadje Spokane, in de staat Washington. Jack Stockton had er net een bar geopend (Jack and Dan’s) toen kleine John had levenslicht zag. John was een ‘prankster’, maar enkel in het gezelschap van familie. Daarbuiten was hij een verlegen jongen. Jack geloofde niet meteen in een basketbalcarrière voor zijn zoon. “Hij was gewoon te klein”, aldus papa Jack in Tip Off. “Als hij een brief van een universiteit kreeg, was dat al geweldig.”
Stockton speelde voor de Gonzaga Prep School, maar viel niet meteen op vanwege zijn team-oriented skills. Dan Fritzgerald, coach bij de Gonzaga University, had de point guard echter aan het werk gezien en was wild van het lokale talent. Jay Hillock, toen nog assistent van Fritzgerald maar toekomstig coach, was minder enthousiast:
“Het laatste dat we nodig hadden, was een nieuwe blanke jongen” – Jay Hillock (Gonzaga) in Tip Off
Maar ver moesten de coaches niet reizen om Stockton te scouten (ze hadden ook gewoon geen geld voor lange scouting trips) en dus gingen ze kijken naar zijn wedstrijden. Ze zagen de point guard regelmatig een rebound pakken, het hele terrein oversteken en de fast break afronden met een assist naar een ploeggenoot. Gonzaga besloot Stockton een beurs aan te bieden, net als Idaho en Montana. John had zijn keuze snel gemaakt en belde Fritzgerald. “Ik ga naar Montana…wanneer je me opstelt volgend seizoen”, zei Stockton, die met zijn humor meteen het ijs brak.
Grote twijfels
Tot verbazing van velen kon Stockton naast moppen tappen ook gewoon zalig goed ballen. In zijn eerste seizoen was hij nog de backup PG bij Gonzaga, maar vanaf zijn tweede jaar mocht hij starten. Hij leidde de Bulldogs naar een record van 64-45 gedurende zijn vier seizoenen in college. Het anders vrij lege Martin Centre was elke thuiswedstrijd volledig gevuld. “John was enorm populair”, aldus Hillock. Stockton was de WCAC Conference Player of the Year als senior met gemiddeld 21 punten, zeven assists en bijna vier steals.
Gonzaga was echter nog niet het Gonzaga van vandaag. Niemand wist zeker dat Stockton het ook in de NBA zou maken. “We wisten dat hij een goede college speler zou zijn”, vertelt ploegmaat Ken Anderson. “Maar als je me toen gevraagd had of hij een van de beste 50 NBA-speelrs ooit zou worden, had ik zeker ‘nee’ gezegd. John was zelf bezig over een verhuis naar Europa. Hij dacht mogelijk ergens in de tweede ronde gekozen te worden. Het talent was er, maar zijn legende bij Gonzaga reikte op dat moment nog niet ver genoeg.”
You know my favorite NBA player of all time, John Stockton, was booed Draft night while no one believed in him. Went on to be Great All-Star
— CJ Hurley (@CJ_H_12) 29 juni 2015
Maar hoe dichter de draft kwam, hoe meer Stockton in de spotlights raakte. De point guard miste op het nippertje het Olympische roster van 1984, maar velen vonden dat hij een plaats verdiende. Hij liet zich opmerken met zijn harde werk, fundamentals, team-oriented play én bijna gevecht tegen Charles Barkley, maar coach Bobby Knight koos voor zijn PG bij Indiana, Steve Alford. Stockton verliet de trials niet zonder fijne herinnering. Hij maakte er namelijk voor het eerst kennis met een man waarmee hij nog veel oorlogen zou uitvechten: Karl Malone. Net als Stockton afkomstig van een kleine school, Louisiana Tech.
Iron John
De finale stap voorwaarts maakte Stockton tijdens de Chicago pre-draft All-Star game. Hij speelde er samen met Kevin Willis (pick elf in de draft), en stapelde de assists op in de pick & roll en op de fast break. Scott Layden, zoon van Jazz-coach Frank Layden, was wild van Stockton maar kreeg zijn vader initieel niet overtuigd. Tot die zelf Stockton ontmoette in een lift. “Dat was in een hotel in Chicago. John stelde zich voor en ik greep naar zijn arm om te kijken hoe sterk hij was. John leek dat niet te zijn, hij leek gewoon klein en bleek. Tot je zijn biceps voelde. Die waren van ijzer”, herinnert Layden zich.
Na een lange vergadering opteerden de Jazz voor Stockton, ondanks de aanwezigheid van point guard Rickey Green. Ze wilden hun pick echter zo geheim mogelijk houden, want ook Portland, Seattle en Cleveland raakten geïnteresseerd. De Trail Blazers hadden naast de tweede pick ook de negentiende. “Het was makkelijk om verliefd te worden op John”, aldus Stu Inman, director of personnel in Portland. “Er was gewoon iets met de bezieling en inzet van die jongen.”
“Scouts zeiden dezelfde dingen over John Stockton en Larry Bird. Hij kan niet springen, hij heeft te weinig snelheid. Ik heb hen gezegd: er is met iedereen wel wat mis. Vertel me liever de dingen die hij wel kan” – Stu Inman in Tip Off
De Jazz hadden niet echt een point guard nodig, maar Stockton paste zonder twijfel in de demografie van Utah. Zeven van de twaalf spelers waren blank en slechts 2% van de populatie in Salt Lake City was van Afro-Amerikaanse afkomst. Toch twijfelde Layden nog steeds. De Jazz hadden voor het eerst sinds hun oprichting in 1974 een winning record laten noteren en een play-off serie gewonnen (3-2 tegen Denver). Het team speelde een hoog tempo en scoorde liefst 115 punten per game. Layden wilde het prille succes niet verbrodden door een onpopulaire pick te maken.
Mister Pure PG
Toch is dat uiteindelijk wat hij deed. De Jazz besloten enkele honderden fans samen te brengen om de draft te volgen. Toen Utah aan de beurt was, nam eigenaar Sam Battistone een microfoon vast om fier aan te kondigen dat de Jazz John Stockton van Gonzaga zouden kiezen als zestiende. Gejuich kwam er niet. Eerst vlogen er hotdogs en bekers met Cola richting het podium. Daarna werd het vooral heel stil. “De fans hadden geen idee wie Stockton was”, aldus Layden. Maar al snel stond de telefoon in Utah roodgloeiend. Teams gooiden met bergen geld om Stockton binnen te halen. Layden wist dat hij de juiste keuze had gemaakt.
Stockton tekende op 26 september 1984 zijn contract, waarmee hij in zijn eerste seizoen 125.000 dollar zou verdienen en in 1989 nog steeds maar 300.000 dollar. In zijn debuut tegen Seattle tekende hij voor vier punten en vijf assists in zeventien minuten. De rest is geschiedenis. Stockton miste amper 54 wedstrijden in zijn 19-jarige carrière, haalde tien All-Star Games, zette een record met 14,5 assists per game in 1989-1990, leidde de NBA negen jaar op rij in assists, sloot zijn carrière af als leider in assists en steals (en is dat nog steeds), en haalde twee NBA Finals (1997 en 1998).
Foto: Twitter
Reacties