In een live persconferentie heeft de NBA gisteren bekend gemaakt dat de tv-deal die de Noord-Amerikaanse basketballbond had met zenders TNT en ESPN verlengd wordt. Tot en met seizoen 2024/2025 blijven de rechten bij het oude voor een grote smak geld – en wordt de programmering zelfs uitgebreid. Meer basketball op tv, meer online content, meer golden oldies zoals TNT Overtime en ook meer nieuwigheden, zoals verslaggeving van de Summer League (bij ESPN) en een heuse Oscar-achtige award show aan het eind van het seizoen (bij TNT). Lachende gezichten alom bij de betrokkenen. Maar wat schuilt er nu precies achter deze deal?
‘Groot nieuws’, kondigt NBA.com gisteren plotseling aan. Het basketballjournaille schiet in de hoogste staat van paraatheid. Gaan de Nets inderdaad verkocht worden? Keren de SuperSonics weer terug in Seattle – een tweede homecoming in één sportzomer? Krijgen de Celtics een heuse basketballrobot in hun gelederen om ze weer wat kansen op de titel te geven? Zo spectaculair als deze dagdromen werd het helaas niet. Adam Silver, de grote baas van de NBA, verklaart met zijn gebruikelijke stoïcijnse houding dat de huidige tv-deal is verlengd. Tot zover het grote nieuws.
Maar wie verder kijkt dan de twinkelogen achter dat kantoorklerkbrilletje van Silver, ziet dat er veel meer aan de hand is. Want echt gewoon is het niet dat je twee jaar voor het verstrijken van een (tv-)deal je contract verlengt. Laat staan met negen jaar. En al helemaal niet voor een astronomisch bedrag. Liefst 24 miljard (!) dollar hebben TNT en ESPN over voor de rechten op het uitzenden van basketball gedurende negen seizoenen, een verdrievoudiging van het bedrag dat nu met de uitzendingen gemoeid is. David Levy van Turner Sports vond de deal logisch, aangezien sport een van de weinige onderwerpen is die het altijd goed doet qua kijkers. “Sport is het enige dat groeit”, stelde hij met veel overtuiging tijdens het perspraatje.
Onvoorstelbaar bedrag
Maar 24 miljard is en blijft bizar veel geld. De gevolgen zijn verstrekkend. Spelersalarissen zullen bijvoorbeeld compleet exploderen. Op dit moment krijgen de spelers in de NBA volgens de afspraken tussen hun vakbond en de teams ongeveer vijftig procent van de opbrengsten. Tot 2016 – als de nieuwe deal van kracht is – is die vijftig procent 435 miljoen dollar waard. Na 2016 komt daar, als we er van uitgaan dat de verhoudingen tussen spelers en teams hetzelfde blijven, een onvoorstelbaar bedrag van 870 miljoen dollar bij. Je leest het goed: 870 miljoen. Extra. Als de grote sterren aan het NBA-firmament nu al niet wisten wat ze met hun geld moesten doen, dan weten ze dat in 2016 helemaal niet meer.
En niet alleen zij, ook de kleinere spelers kunnen uitzien naar meer geld. Want de hele salary cap schiet mee omhoog, aangezien ze rechtstreeks gekoppeld is aan de tv-opbrengsten. Zelfs de nummer 50 op de lijst met draft picks kan nog een astronomisch bedrag tegemoet zien voor iemand die net uit college komt rollen. Zonder dat hij ook maar over enige bijzondere kwaliteiten hoeft te beschikken.
Er komt, met andere woorden, een bizarre scheefgroei. De basketballers kregen al veel geld, maar gaan nu de heren van de MLB achterna, een competitie waarbinnen al jaren exorbitante bedragen worden betaald en wiens systeem ook fel bekritiseerd wordt. De journalisten waren er tijdens de persconferentie dan ook als de kippen bij om Adam Silver te vragen wat dit voor implicaties had op de lange termijn. De commissioner had er geen eenduidig antwoord op. De onderhandelingen met de spelersvakbond komen immers nog. Maar de gevolgen zijn waarschijnlijk niet te overzien. Het probleem schuilt namelijk in de belangenverstrengeling tussen de lange termijn (NBA, teams) en korte termijn (spelers) – iets wat simpelweg niet te rijmen is. Spelers hebben er lak aan dat een team (of op macro-niveau: de NBA) op de lange termijn financieel gezond wil zijn. Zij willen zelf zo rijk mogelijk worden.
Van mens naar monster
And therein, as the bard would put it, lies the rub. Want de NBA probeert namelijk al jaren uit alle acht uit te stralen dat het een competitie is van gewone mensen. NBA-sterren staan in de gaarkeukens tijdens Thanksgiving om soep en kalkoen uit te delen. De menselijkheid van basketball phenoms als LeBron James wordt benadrukt. Niet voor niets is er zoveel aandacht voor zijn thuiskomst: I’m coming home. Weg van de sterren, weg van Miami, terug naar het gemoedelijke Ohio. Net als ieder ander mens van vlees en bloed met gevoelens als heimwee. Maar in werkelijkheid zijn ze dat natuurlijk niet. Het zijn supersterren, vervreemd van de samenleving en de normen die daarin thuishoren, Sporters die dankzij hun salarissen levens leven waar wij enkel van kunnen dromen. En vanaf 2016 worden de basketballers van de NBA een stukje verder ontmenselijkt. Dankzij de krankzinnige miljarden van TNT en ESPN.
Met de nieuwe deal lijken TNT, ESPN en de NBA daarom – waarschijnlijk onbedoeld – een monster te hebben gecreëerd. Ironisch genoeg vooral omdat de twee machtige zenders zelf nachtmerries begonnen te krijgen. Ze zagen de lange klauwen en scherpe tanden van bedrijven als Apple en Google, twee spelers op de mediamarkt die middels de nieuwe tv-deal nog een flink aantal jaren in de kast zijn teruggeschopt. Vooral ESPN is een kat in het nauw. De zender loopt op vele fronten achter de feiten aan – en gaf dat in de persconferentie ook toe. President John Skipper biechtte op dat zijn bedrijf nog veel kan leren van TNT, dat met de League Pass zijn tijd ver vooruit was.
Geen wonder dat het bedrijf aan paniekvoetbal doet. Geen wonder dat ESPN van kruimels een boterham probeert te maken. Het zet in op een weinig populaire franchise als de WNBA. Het gaat proberen van de Summer League een interessante exercitie te maken. Allemaal onder het mom van “year round broadcasting” – het hele jaar door NBA-nieuws, ook al bak je daarmee een taart die in feite een drol is. Allemaal omdat ESPN – en TNT natuurlijk ook – bang is voor de concurrentie. Apple en Google hadden beiden immers de middelen om TNT en ESPN pijn te doen, om hun paradepaardjes af te pakken en daarmee de nieuwe markt – internet-tv, mobiele telecommunicatie, tailored content – te veroveren. En de angst om hun bevoorrechte positie te verliezen heeft TNT en ESPN ertoe bewogen om voortijdig de onderhandelingen te openen, en nadrukkelijk met de portemonnee te zwaaien. De NBA, Adam Silver voorop, heeft die angst ten volle uitgebuit.
Twee kippen met gouden eieren
Niet in de laatste plaats omdat de league zelf in geldnood zit. Veel franchises zijn niet of nauwelijks winstgevend en hebben moeite om de eindjes aan elkaar te knopen. De inkomsten uit sponsoring lopen, mede dankzij de crisis, steeds wat verder terug. Schandalen, als het racisme van Sterling, helpen ook niet voor de reputatie en de populariteit van de sport, of van het team in het bijzonder. En in hun zorgen om van hun team weer een winstgevend bedrijf te maken, gaan eigenaren rare dingen zeggen. Of e-mailen.
Voor de 30 teams in de NBA komt de nieuwe tv-deal daarom als geroepen. Een mirakel is hen ten deel gevallen. Een kip met gouden eieren – of beter: twee kippen genaamd TNT en ESPN – is binnen komen fladderen en lost de financiële problemen op. Zo lijkt het althans. Want in alle eerlijkheid wordt de problematiek nu niet opgelost, maar alleen verlegd en groter gemaakt. Het is een pleister op de wonde van de ene arm, terwijl in de andere de bloedverdunners worden gespoten. Zonder een stabiele, gezonde financiële huishouding blijven de clubs – en met hen de NBA – gevangen in een bubbel. Blijven ze afhankelijk van puissant rijke individuen die graag hun centen verkwanselen aan hun sportieve hobby. En dankzij de deal met de TNT en ESPN is die bubbel plotseling een gevaarlijk stuk groter geworden. Too big to burst.
Bovenstaande is een zwart scenario. Inktzwart, terwijl de hemel op dit moment slechts lichtgrijs kleurt. Als Silver en de zijnen in staat zijn om de NBA te hervormen en er een gezonde(re) organisatie van te maken, kan het allemaal nog de goede kant op vallen. Dat stuitert de bal alsnog via de ring in het net. Vooralsnog doet iedereen er echter verstandig aan om de adem in te houden, en te realiseren dat die rode gloed in het schemerduister niet afkomstig is van het oplichtende backboard waar de bal heen suist, maar van de ogen van het monster dat vandaag bedacht is.
Foto: Getty Images
Reacties