Column: Nederlandse media, word wakker!

Tijdens mijn dagelijkse werkzaamheden kom ik veel bij bedrijven over de vloer. Vaak is er dan, naast het zakelijke aspect, ook wat ruimte om een klein lichtje te schijnen op de persoon zelf. ,,Wat doe je in je vrije tijd?” of ,,Heb je hobbies?” is logischerwijs één van de vragen die op mij wordt afgevuurd. ,,Ik ben lid van de NHL redactie bij SportAmerika en schrijf over ijshockey. Ik ben ruim 30 jaar een groot fan van de sport.” De wenkbrauwen van menig gesprekspartner fronsen. ,,Ijshockey? Apart, dat hoor je niet vaak!”

De liefde voor het spelletje als kind

Voor mij is ijshockey een sport die net zo vanzelfsprekend is als voetbal. Als kind groeide ik op in Rotterdam. Op Zuid. En dus zat Feyenoord al heel vroeg in mijn bloedbanen. Begin jaren 80, in de tijd dat je amper TV zenders had, kon je via Eurosport NHL ijshockey kijken. In die periode zag je Wayne Gretzky en de Edmonton Oilers verbeten duels uitvechten met Calgary Flames. Gretzky, de Pelé, Maradona en Cruijf in één persoon gegoten. Het is misschien wel de beste sporter ooit. Nee, geen voetballer, maar een ijshockeyer. Ruud Doevendans schreef al eerder een mooi eerbetoon aan Gretzky voor SportAmerika. The Great One is wereldwijd voor eeuwig met het ijshockey verbonden.

Schaatsen kon (en kan) ik zelf voor geen meter, maar ik vond het als kind bijzonder. Ik koos zelf voor voetbal. Lekker veilig als Nederlands kind, buiten het feit dat ik best een redelijke knikker kon raken. Andere kinderen in de buurt konden wél schaatsen en wilden iets doen met scoren. Zowaar; met een groep van 15-20 kleine kinderen ging je dan met afgebroken takken en een plastic jeu de boules bal van de Zeeman ijshockeyen. Ik schreeuwde altijd dat ik Wayne Gretzky was. Maar dan op kaplaarzen en als keeper. Want de wetten van het voetbal (als je niet kon voetballen sta je op het doel) golden ook op het ijs. Niemand begreep wie Wayne Gretzky was, want de anderen waren Gullit, Cruijff of van Basten. Maar dan op schaatsen.

De Sovjet heerschappij

De sport is tientallen jaren gedomineerd door de Sovjet Unie. En dat is best bijzonder te noemen in een sport die in Canada is geboren en in Amerika ontzettend groot geworden is. De rivaliteit, zeg maar gerust haat, richting de rode brigade vanuit het Westen was groot. De Koude Oorlog die politiek gevoerd werd, was op zijn minst ook in de ijshockeyring terug te vinden. Vanuit het Westen was simpelweg geen antwoord op de ijzeren discipline, de mentale hardheid, de onverstoorbaarheid, opofferingsgezindheid of wat voor superlatieven je er ook op los wil laten.

In een tijdsbestek van 36 jaar (1954-1990) werden de mannen in het CCCP tricot liefst 22 keer wereldkampioen en zeven keer Olympisch kampioen. Als het ‘nieuwe’ Rusland voegde het er nog eens vijf wereldtitels aan toe.

Nederland; het Andorra van het ijshockey

In 1934 werd de Nederlandse IJshockey Bond opgericht. Je kunt dus best spreken dat er historie is te vinden. In 1898 is de veldhockey bond opgericht en nadat men op dat vlak in 1926 internationaal actief werd, deelde het redelijk snel de lakens uit. Omdat wij in Nederland al moord en brand schreeuwen om een Elfstedentocht bij twee graden vorst, kun je stellen dat schaatsen ons in het bloed zit. Maar de combinatie van schaatsen en hockey is nooit een gelukkig huwelijk geweest. Eigenlijk heel erg vreemd als je het heel zwart-wit bekijkt.

Als je in de ijshockey historie duikt zijn er weinig hoogtepunten te vinden. Aleen in het prille begin streed Nederland op een WK voor A-landen. Maar met plaats 14, 11 en 8 kun je niet echt van regelrechte successen spreken.

Nederland is sinds de jaren 50 veroordeeld tot het B en C landen niveau wat WK’s betreft. Ik wil niet beweren dat wij het lachertje van de sport zijn, maar om nou te zeggen dat we met de grote landen mee kunnen? Nee. Een beetje oneerbiedig gezegd kun je gerust de vergelijking maken tussen Andorra in het voetbal en Nederland in het ijshockey. Waar op het voetbalveld de keeper van Andorra een baan als metaalarbeider heeft, zijn er in Nederland evenmin volop fulltime ijshockeyers te vinden.

De gloriejaren: met het telefoonboek op schoot naar Canada bellen

In de jaren 70 besloten de mensen van Tilburg Trappers, tegenwoordig spelend in de Duitse competitie, het eens over een andere boeg te gooien. In de oorlogsjaren waren veel Nederlanders vertrokken naar Canada, daar waar ijshockey zo groot is. En zouden die spelers niet een dubbele nationaliteit hebben? Zodat ze voor Nederland konden uitkomen? Geen gek idee! We zien de Nederlandse familiewortels van spelers tegenwoordig ook nog dagelijks op het ijs. Ik noem spelers als Brouwer, de Staal broertjes, DeKeyser, Bouwmeester, Van Riemsdyk en Versteeg.

Het bellen van Canadezen leverde ongekend succes op. Ineens waren daar spelers als Ted Lenssen, John de Bruyn, Al Pluymers, Rick van Gog, Dick Decloe, Jack de Heer, Jan Janssen, Leo Koopmans, Brian de Bruijn en Chuck Huizinga in het shirt van Nederland te bewonderen.

Nadat Nederland in 1978 de titel veroverd op het WK voor C-landen, wint het in 1979 poule B op het WK voor B-landen. In Galati (Roemenië), gaat het dak eraf. Nederland, het land van tulpen, klompen, molens, totaalvoetbal, drop, stroopwafels en kaas, plaatste zich voor de Olympische Spelen van 1980 in Lake Placid.

Historie die nooit verloren mag gaan

Nederland kwam op het Olympische toernooi terecht in een groep met Rusland, Canada, Finland, Polen en Japan. Men moest er vooral van genieten, want prestaties mochten niet verwacht worden. Het is alsof je een Angolese zwemster op de Zomerspelen naast Femke Heemskerk zet en zegt ‘succes ermee’.

Nederlands eerste ijshockey goal ooit komt op naam Corky de Graauw in het duel tegen Canada. Het is zelfs de 1-0 voorsprong. Canada walst daarna vakkundig over Nederland heen en wint met 10-1. Hier legt Glenn Anderson de 5-1 achter de Nederlandse doelman Ted Lenssen.

Nederland verliest vervolgens van Rusland (17-4), speelt gelijk tegen Japan (3-3), verliest van Finland (10-3) en boekt een knappe 5-3 zege op Polen. Het is en blijft de enige zege (tot nu toe) van een Nederlands team op de Olympische Spelen tijdens het ijshockey. Een ongekend moment in de Nederlandse sporthistorie. Maar hoeveel mensen zouden dat weten?

En toen werd het stil

Zo’n hype als het was rond Lake Placid, zo stil is het al jaren rondom het ijshockey. Je kunt natuurlijk accepteren dat ijshockey nooit groot gaat worden in Nederland omdat we voetbal hebben. Maar juist Lake Placid had een aanleiding moeten zijn om door te pakken op die sport. We kunnen schaatsen, we kunnen hockeyen, en we zijn over het algemeen goed in sport en dus had hier veel meer ingezeten. De sport had omhoog gestuwd moeten worden en op de agenda gezet in mijn ogen. Kijk naar een sport als volleybal; jarenlang hebben we daar niks te vertellen gehad en met een fantastisch plan win je goud op de Olympische Spelen. Nu is goud op de OS wellicht wat ambitieus, maar je had op zijn minst iets kunnen opzetten.

Ook de aandacht van de media nam heel snel af. Waardoor ijshockey weer verdween naar de achtergrond en amper het nieuws haalde. Ik moest het als vroege tiener doen met Eurosport en ijshockey op de Olympische Spelen op TV.

Ik ging zelf eind jaren 80 naar de Weena ijshal in Rotterdam, om de Gunco Panda’s aan het werk te zien. Spelers als Harrie van Heumen, Henk Hille (beiden actief in Lake Placid) en Sean Simpson (ooit gedraft door Chicago Blackhawks) zag ik daar dan hun wedstrijden spelen. Rotterdam Panda’s bestond maar zes jaar, maar in die zes jaar werden ze 3x kampioen en wonnen ze 3x de beker. Omdat de Weena ijshal in 1993 haar deuren sloot en er geen nieuwe locatie in Rotterdam werd gevonden kwam er een einde aan het ijshockey in Rotterdam. En weer stond ik met lege handen als liefhebber.

Het niveau is in Nederland alleen maar bedroevender geworden. Er kan zelfs geen fatsoenlijke competitie opgezet worden, zonder daar Belgische teams in te betrekken. Tilburg acteert in Duitsland om het niveau omhoog te trekken. Alhoewel ik zelf het ijshockey ben blijven volgen is het altijd stil gebleven vanuit de media qua aandacht voor de sport. Detroit Red Wings is mijn club, dat steek ik niet onder stoelen of banken. Ik ben vier wedstrijden in de Joe Louis Arena geweest en zag de Wings even zoveel keer winnen. Mooier bestaat niet voor een ijshockeyliefhebber uit Nederland om er zelf bij te zijn. Vraag dat collega Bas Rotteveel maar, of een ieder ander die dat heeft ervaren.

De stilte doorbroken

Langzamerhand zie je her en der wat initiatieven opdoemen die de interesse voor het ijshockey doen opwaaien. En dat vind ik echt een must. Zeker in een tijdperk waarin we grenzeloos toegang hebben tot informatie, beelden of wat ook. Ruud Doevendans gaat vanaf 29 december aanstaande 100 dagen rondreizen de NHL in (lees hier meer over op www.ruuddoevendans.nl) en alle stadions af. Op jacht naar naamsbekendheid voor de sport.

SportAmerika brengt jou dagelijks NHL nieuws, samenvattingen, feiten, cijfers en we houden jou op de hoogte van (spaarzame) Nederlandse talenten. Zodat men er in ieder geval iets van meekrijgt, maar tot nu toe blijft het daarbij.

De gevestigde orde kiest voor ‘commercieel interessante sporten’. Dat ze daarmee bewijzen geen/weinig kennis te hebben blijkt hier wel uit. Ook als we afgaan op de hoeveelheid fouten in nieuwsberichten van kranten als AD, Telegraaf of sites als NU.nl en NOS.nl snap je al snel dat de roze schoenen van Ronaldo groter nieuws zijn, dan een sport zo waanzinnig mooi als ijshockey. Commercieel gezien niet interessant? Misschien even een kijkje nemen in Amerika hoe ze dat bijvoorbeeld met de MLS doen. Kleine tip. Gratis ook nog.

Wij weten het bij SportAmerika al veel langer; Daniel Sprong bestaat. En kan goed ijshockeyen. En ging als klein jongetje van Nederland met zijn familie naar Canada om zijn droom na te jagen: de NHL halen. Begin oktober werd bekend dat hij een plek op het roster afdwong bij Pittsburgh Penguins. In de nacht van 15 op 16 oktober ontwaakte de media in Nederland. Daniel Sprong scoorde zijn eerste goal. Hij trad daarmee in de voetsporen van Ed Kea, de enige Nederlander ooit actief in de NHL tot dan toe.  Sprong kreeg welgeteld 27 seconden zendtijd bij de NOS. 27 hele seconden!

En zo’n hype als dat Sprong die 16e oktober was, zo low priority is hij amper twee weken later voor de grote media.

Wat weten we nou eigenlijk van Sprong? Eigenlijk niet heel veel, als je hem niet zelf in de gaten houdt of op zoek gaat naar nieuws en feiten. Zouden ze weten dat hij hoogstwaarschijnlijk veel langer mag blijven dan negen wedstrijden? En dus gewoon wekelijks tussen de absolute wereldsterren speelt? Een kwalijke zaak in mijn ogen dat de media één van de meest bijzondere sportverhalen/sporthelden van het moment onbelicht laat. Zouden ze weten dat hij met zijn 18 jaar, 7 maanden en 12 dagen de jongste speler is in de NHL op dit moment? Zouden we de #DutchPride niet eens wat meer uitdragen met elkaar?

Nederlandse media, word wakker!

In een tijd dat het Nederlandse voetbal (het paradepaardje) een compleet lachertje is geworden en dat we het moeten hebben van andere sporten, zou juist NU het moment zijn om ijshockey (opnieuw) op de kaart te zetten in Nederland. Afgezien van het veldhockey en het korfbal en misschien ook het zwemmen zijn we nergens meer echt dominant op sportgebied. Dus moeten we de breedte in, ook qua media aanbod. De NOS staat in haar blote niksniet als het gaat om voetbalrechten, dus ‘met het bord op schoot’ voetbal kijken is achterhaald. Ook de Champions League is daar niet meer te vinden. De vermaarde sportzender van weleer delft steeds vaker het onderspit als het om aanbestedingen gaat. In maart van dit jaar meldde FOX Sports heel groots dat het NHL zou gaan uitzenden. Mijn hart ging sneller kloppen. Zou het dan toch? Maar al snel overheerste de teleurstelling. Te weinig aanbod, op tijdstippen dat het geen publiek trekt. En ja, ik ben op de hoogte van contracten en aanbod. Maar waarom op dinsdagnacht uitzenden, als je ook op zaterdag- en zondagavond matinee duels hebt?

De Nederlandse media moeten hun rol pakken in het ijshockey. Zodat de de jaren 80 weer gaan herleven, zodat mensen enthousiast worden over de sport. Laat Daniel Sprong op dit moment inspiratie zijn voor velen, niet alleen op het sportieve vlak, maar ook een voorbeeld zijn op het gebied van topsport mentaliteit. Misschien dat de voetballertjes van nu daar ook wat aan hebben. Want een topsportklimaat ontbeert ook in Zeist. En weet dat er nieuwe Nederlandse toptalenten aan zitten te komen, zoals Bartek Bison. En zorg er met zijn allen voor dat al het moois dat de sport biedt ook bij de kijkers terecht komt. De sport is zo ontzettend mooi, het is technisch zo ontzettend knap wat spelers doen en laten zien en de vonken spatten van het scherm. NOS, FOX Sports en wie ook nog meer; sla de handen eens ineen, of pak het voortouw en doe hier iets mee.

Ik weet het, dit stuk is geschreven door iemand die gek is van ijshockey. Mijn zoons van bijna drie weten inmiddels ook wat ijshockey is en willen bij Feyenoord ijshockeyen. Best of both worlds als Rotterdammer. Ik zet nog vaak genoeg mijn wekker in het holst van de nacht, of blijf gewoon de hele nacht op om het ijshockey te kunnen kijken. En ik weet dat ik niet van iedereen dezelfde mate van enthousiasme kan verwachten. Maar als niemand zijn enthousiasme of passie tentoon spreidt gebeurt er gewoon niks. Ik hoop van harte dat het succes van Daniel Sprong de springplank is die we nodig hebben om het ijshockey weer op de kaart te zetten. En dat we niet in 2030 weer met een telefoonboek op de schoot in Tilburg moeten gaan bellen met Canadese Nederlanders om een Oranje team op de been te krijgen dat iets bereikt op een eindtoernooi.

Het is (mede) nu aan de mensen van de media. Pak jullie kans en doe met ons mee!